E-screener: veiligheid staat voorop!
In Nederland is het bezit van wapens verboden. Alleen met een wapenvergunning kan een burger
over een wapen beschikken. We stellen strenge eisen aan wapenvergunninghouders om misbruik
van wapens of onverantwoord gebruik van wapens tegen te gaan. Daarmee beschermen we de
maatschappij tegen onveilige situaties. Een wapenvergunning kunt u alleen krijgen als u heeft
aangetoond dat u betrouwbaar bent en verantwoord met wapens kunt omgaan. Sinds oktober
2019 heeft de minister daarvoor het e-screeneronderzoek als wettelijke eis toegevoegd. Deze
informatiebrochure gaat over het e-screeneronderzoek.
Waarom een onderzoek?
U heeft een aanvraag ingediend voor een wapenverlof, ontheffing, erkenning of jachtakte. De
politie behandelt elke aanvraag voor een wapenvergunning zorgvuldig. De politie wil een
inschatting maken of u verantwoord met een wapen kunt omgaan. Om dat te onderzoeken doet de
politie een uitgebreid achtergrondonderzoek naar uw persoon: een onderzoek naar mogelijke
antecedenten, een onderzoek naar uw verlofgeschiedenis, een referentenonderzoek, een
huisbezoek en als u een eerste aanvraag indient het ‘e-screeneronderzoek’.
Wat is de e-screener?
De e-screener is een vragenlijst die u invult op de computer. Die vragen gaan over uw persoonlijke
omstandigheden, persoonlijkheidskenmerken en middelengebruik of een combinatie daarvan. De
vragen komen uit erkende psychologische onderzoeken. Er is aanvullend onderzoek gedaan naar
kenmerken van mensen die wapens misbruikten of andere vormen van geweld gebruikten. Uit dat
onderzoek zijn twaalf risicofactoren gekomen waarbij het risico op wapenmisbruik of
onverantwoord gebruik van wapens en munitie groot is. Uw antwoorden op de vragen in de escreener geven een indicatie of die risicofactoren zich bij u kunnen voordoen.
Waarom wordt betrouwbaarheid gemeten?
In het onderzoek wordt ook een inschatting gemaakt van de betrouwbaarheid van de antwoorden
die u geeft. Wanneer u antwoorden geeft die niet of niet helemaal in overeenstemming met de
waarheid zijn (om beter over te komen en meer kans te maken de wapenvergunning te krijgen),
zijn de resultaten van uw onderzoek niet meer betrouwbaar. U moet naar waarheid antwoorden.
Anders werkt u niet mee zoals van u verwacht mag worden.
Een vraag uit het onderzoek zou kunnen zijn: Heeft u wel eens gelogen? Het lijkt dan niet
handig om ja te antwoorden als u wilt overkomen als een betrouwbaar persoon. Algemeen
bekend is dat iedereen wel eens een leugentje om bestwil vertelt of dit als kind wel eens heeft
gedaan. Dus op deze vraag is het verwachte antwoord ‘ja’. Het onderzoek test met dergelijke
vragen of de aanvrager eerlijke antwoorden geeft
Moet ik meewerken?
U bent verplicht om mee te werken aan de e-screener. Wanneer u niet meewerkt of de vragen niet
eerlijk beantwoordt, moet de politie uw aanvraag weigeren. Alle kosten die samenhangen met een
wapenaanvraag moet u altijd zelf betalen. Dus ook de kosten voor het e-screeneronderzoek.
Wat als ik niet kan meewerken?
Voor mensen met dyslexie is er standaard voldoende extra tijd beschikbaar en kan het lettertype
worden vergroot. Op korte termijn komt er naast een Engelse en Duitse variant ook een
voorgelezen vragenlijst. Als u toch denkt dat u het onderzoek niet kunt maken, dan moet u dit
voor het maken van een afspraak bij de testlocatie bespreken met de afdeling korpscheftaken
waar u de aanvraag heeft ingediend.
Hoe maak ik een afspraak?
Nadat u de uitnodiging van de politie voor het onderzoek heeft ontvangen, moet u zelf binnen 4
weken een afspraak maken. Met uw klantnummer kunt u bij één van de door de minister
aangewezen testlocaties van de organisatie Lamark een reservering maken voor uw onderzoek. Dit
doet u digitaal via: https://www.politie.nl/themas/vergunningen-en-verloven.html. Hier vindt u
een link naar de boekingspagina van Lamark. Het gevraagde klantnummer is het nummer in het
kenmerk op uw uitnodigingsbrief van de politie. Let op: pas als u betaald heeft is uw reservering
definitief en kunt u het onderzoek gaan maken. Contant betalen op locatie is niet mogelijk. Als u
zonder geldige reden niet komt opdagen bij het onderzoek komen de kosten voor de reservering
voor uw rekening.
Hoe gaat het op de dag van het onderzoek?
U gaat naar de locatie van Lamark waar u een reservering heeft gemaakt. De medewerkers van
Lamark helpen u bij het opstarten van het onderzoek. Zij hebben geen kennis van de e-screener
en kunnen en mogen u niet helpen met het beantwoorden van de vragen. Zij kunnen u wel helpen
om de computer beter voor u in te stellen, bijvoorbeeld door het vergroten van het lettertype.
Voor vragen over de e-screener kunt u terecht bij de afdeling korpschefstaken waar u de aanvraag
heeft ingediend of op de website van de nationale politie.
Wat moet u weten voordat u aan het onderzoek begint
• Er is een uur voor u ingepland. De ervaring leert dat de meeste mensen het onderzoek in
20 minuten maken. U heeft dus genoeg tijd, ook als u dyslectisch bent.
• Lees iedere vraag goed en vul het antwoord in dat het meest bij u past. Denk er niet te
lang over na.
• Wees altijd eerlijk, ook als u denkt dat dit onverstandig is. Dat voorkomt dat uw
antwoorden als onbetrouwbaar worden aangemerkt en uw aanvraag wordt afgewezen.
• Als u een vraag heeft beantwoord, volgt de volgende vraag vanzelf. U kunt dan niet meer
terug naar de vorige vraag. U kunt geen vragen overslaan.
Wat kunt u verwachten van de uitslag?
De uitslag van het e-screeneronderzoek geeft een inschatting of er zich bij u risicofactoren kunnen
voordoen. Als dat risico bestaat, is dat een aanwijzing voor de politie om te twijfelen of u onder
alle omstandigheden betrouwbaar en verantwoordelijk met een wapen kunt omgaan. De politie
betrekt uw uitslag in het vervolgonderzoek. De politie beslist op basis van alle resultaten van het
gehele achtergrondonderzoek of u een wapenvergunning krijgt. U ontvangt de uitslag van de escreener niet tussentijds van Lamark. De politie bericht u bij een positief oordeel schriftelijk dat uw
wapenverlof, erkenning of de jachtakte wordt verstrekt. Voor een ontheffing krijgt u bericht van
het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
Maar wat als de uitslag van de e-screener negatief is?
Als in het totale achtergrondonderzoek blijkt dat u een negatieve e-screeneruitslag heeft dan zal
de afdeling korpscheftaken, namens de korpschef, u een ‘voornemen tot weigeren’ geven. Hierin
legt hij uit waarom hij uw aanvraag wil gaan weigeren. U kunt in een ‘zienswijzegesprek’
(schriftelijk of mondeling) aangeven waarom u denkt dat u wel betrouwbaar bent en
verantwoordelijk met een wapen kunt omgaan. U moet dit wel bewijzen. U kunt hiervoor op eigen
kosten een psychologische risicotaxatie naar uzelf (contra-indicatie) laten uitvoeren. In dit
‘voornemen tot weigeren’ vindt u alle informatie over uw uitslag en de eisen die door de minister
worden gesteld aan een contra-indicatie.
Als uw antwoorden onbetrouwbaar blijken dan neemt, tot nader bericht, de afdeling
korpscheftaken telefonisch contact met u op, om u de gelegenheid te geven het onderzoek nog
een keer op eigen kosten over te doen. U ontvangt dan van de politie een brief om weer een
afspraak te maken op een testlocatie van Lamark. Kiest u hier niet voor of u heeft de tweede keer
weer een onbetrouwbare uitslag, dan ontvangt u een voornemen tot weigeren. Het vervolgproces
is hetzelfde als bij een negatieve uitslag
Kan ik in beroep tegen het besluit van de korpschef?
Wanneer u het niet eens bent met het uiteindelijke besluit van de korpschef, kunt u schriftelijk of
digitaal uw administratief beroep indienen bij de dienst Justis. Die beoordeelt op basis van de weten regelgeving of de korpschef een juiste beslissing heeft genomen. Als blijkt dat dit niet het geval
is kan de dienst Justis een nieuw besluit nemen. Zie ook:
https://www.justis.nl/producten/wwm/administratief-beroep-indienen-bij-justis.aspx
Lijkt me vrij duidelijk.
Groet,
Douwe
